Devler 'Hidrojen Dede'nin peşinde

Petrole alternatif enerji denince akla hidrojen, hidrojen denince ise bir Türk geliyor. BM'nin enerji danışmanı 81 yaşındaki Prof. Nejat Veziroğlu, BP'den Shell'e Airbus'tan Hyundai'ye kadar sayısız şirkete 'hidrojeni' öğretiyor Şule Yücebıyık Şule Yücebıyık Dünyada ilk kez 1950'li yıllarda, "hidrojenin petrole alternatif bir enerji kaynağı olacağını" dile getirdi. Türkiye'de sözlerine itibar edilmedi. ABD, bazı kesimlerin "hidrojen romantiği" diye isim taktığı bilim adamına sahip çıktı. 1962 yılında Miami Üniversitesi'nde kürsü sahibiydi. 1974 yılında petrol krizi patladığında, Prof. Nejat Veziroğlu, hidrojen enerjisi üzerine yaptığı çalışmalarla uluslararası bir üne kavuştu. Uluslararası Hidrojen Enerjisi Konseyi Başkanı, BM'nin enerji danışmanı Prof. Nejat Veziroğlu, Koç Holding'e bağlı Türk Traktör'ün davetlisi olarak geçen hafta Ankara'daydı. Prof. Veziroğlu'nun fikir babası olduğu "Hidrojen Uygarlığı" bugün ABD, Japonya ve Almanya gibi ülkelerin milyarlarca dolarlık bütçe ayırdığı global bir proje. Yeni bir uygarlık Veziroğlu'na göre, petrolün ömrü 30 yıl sonra bitecek ve 2074'te dünyanın enerji ihtiyacını "hidrojen" karşılayacak. Veziroğlu, "Hidrojen Uygarlığı"nı şöyle anlatıyor: "Petrol, kömür, linyit gibi fosil enerjilerin yarattığı çevre kirliliği ortadan kalkacak. Evler hidrojenle ısınıp, aydınlatılacak. Otomobiller, uçaklar hidrojen yakıt pilleriyle çalışacak, herkes deposunu evinde doldurabilecek. Cep telefonları, bilgisayarlar küçük hidrojen pilleri ile uzun süre çalışacak. Her ülke kendi enerjisini yaratacak, dışa bağımlılıktan kurtulup, büyümesini hızlandıracak." Büyük yatırımlar Kulağa hayal gibi geliyor ama değil. "Hidrojen Uygarlığı" için firmalar ilk adımlarını atmaya başladılar bile. Örneğin, Airbus 2015'te uçacak hidrojen yakıtlı uçak projesi üzerinde çalışıyor. BP ve Shell gibi petrol devleri, "hidrojen departmanlarını" faaliyete geçirdiler. AB, hidrojen çalışmalarına 5 milyar euro, ABD 1.7 milyar dolar ayırdı. 2020 yılında hidrojene geçmeyi planlayan Japonya, son 30 yılda 4 milyar dolar harcadı. İzlanda hükümeti de 2030'da sadece hidrojeni kullanma kararı aldı. Tarihi fırsat Prof. Nejat Veziroğlu, Türkiye'yi büyük fırsatlar beklediği görüşünde. "Karadeniz'de sadece 100 metre derinlikte zengin hidrojen yatakları var. Önümüzdeki 10 yıl içinde büyük petrol devleri, Amasra başta olmak üzere tüm Karadeniz kıyısına hidrojen üretim merkezleri kurabilir. Türkiye yakın gelecekte tüm dünyaya Karadeniz'den hidrojen ihracat edebilir" diyor. Başta BP, Shell gibi petrol devleri olmak üzere otomotiv üreticileri Hyundai, Mercedes, Mann ve Airbus Prof. Veziroğlu'nun peşinde. 81 yaşındaki bilim adamı, bir yandan dünya kamuoyuna "hidrojen enerjisini" anlatıyor, diğer yandan adı geçen şirketlere danışmanlık hizmeti veriyor. Sarıyer'e hidrojen üssüProf. Nejat Veziroğlu, BM Uluslararası Hidrojen Enerjisi Araştırma Merkezi'nin İstanbul'da kurulması için uzun yıllar mücadele verdi. İstanbul'un rüzgârlı,güneşli iklimi ve Karadeniz'deki zengin hidrojen yatakları varlığını gerekçe göstererek BM'yi ikna etti. Sarıyer'de kurulacak olan merkez için 40 milyon dolar yatırım yapılacak. 150 kişinin çalıştığı ve dünyanın her yerinden bilim adamlarını ağırlayan bir kampus olacak. 40 yıldır oy kullanamıyorProf. Nejat Veziroğlu, 1962 yılından bu yana çalışmalarını Miami Üniversitesi'nde sürdürüyor. 81 yaşında olmasına rağmen, hidrojen enerjisinin önemini anlatmak için dünyanın dört bir yanındaki seminerlere koşturuyor. 43 yıldır ABD'de yaşayan Veziroğlu'nun en büyük sıkıntısı Türkiye'de oy kullanamamak. "Yurtdışında yaşayan Türklere oy kullanma hakkı yok. Bu beni çok üzüyor. 1962'den beri oy kullanamıyor, ülkemin kaderine ortak olamıyorum" diyor.