MOBBİNG’İN YAŞANMADIĞI BİR KURUM KÜLTÜRÜ YARATMAK

Uzm. Psi. Dan. Süleyman Hecebil

(Kısaca) Mobbing

İşyerinde diğer çalışanlar veya işverenler tarafından tekrarlanan saldırılar şeklinde:

 Psikolojik şiddet

 Baskı

 Kuşatma,

 Yıldırma,

 Duygusal taciz,

 Rahatsız etme,

 Sıkıntı verme.

Kötü olan kazanıyor (mu)

 İşyerinde duygusal tacize uğrayan her üç kişiden biri işten ayrılıyor

 Üçte biri ise haksız yere işten atılıyor

 Bu olayların %13’ünde zorbalık yapanlar ya tayinle ya da iş akdi bozularak cezalandırılıyorlar

 Zorbaların %81’i patron

Sert yönetici ile duygusal tecavüzcü ayrımı çok zor

 “Çalışanların çoğunluğu, bu davranışları yöneticilerinden gördükleri zaman ses çıkartmıyorlar.

Top 10 “duygusal taciz”

* Aslında olmayan hataları bulup çıkartma

* Sözle olmayan (ters bakış gibi beden diliyle) taciz

* Toplantılarda fikirleri aşağılama. “Çok saçma!”

* İzole etme, uzaklaşma, uzaklaştırma

* Duygu ve ruh halinde iniş-çıkışlar

* Kendisinin bile uymadığı saçma ve katı kurallar koyma

* Başarılı işleri açıkça yok sayma

* Sürekli olarak ve sertçe hedefler konusunda eleştirme

* Dedikodu yapma, yaptırma

* Taciz ettiği kişiye karşı diğerlerini örgütleme

Kaynak: WBTI - İşyerinde Duygusal Taciz ve Travma Enstitüsü

“Artık kendimden şüphe etmeye başlamıştım”

Türk Atasözü

Adamı delirtir dama çıkarırlar, sonra deli dama çıktı diye bütün köyü başına toplarlar.

Mobbing Türleri

 Kendini göstermeyi iletişim oluşumunu etkilemek (yönetici tarafından sözün kesilmesi, azarlanma, sürekli eleştiri...)

 Sosyal ilişkilere saldırılar (çevredeki insanların mağdur ile konuşmaması, orada yokmuş gibi davranılması)

 İtibara yönelik saldırılar (Arkadan kötü konuşma, asılsız söylentilerin ortada dolaşması, mağduru gülünç durumlara düşürme...)

 Kişinin yaşam standardına ve mesleki durumuna saldırılar (Verilen işlerin geri alınması, sürekli işin değiştirilmesi, anlamsız işlerin verilmesi...)

 Kişinin sağlığına yönelik doğrudan saldırılar (Fiziksel olarak ağır işlerin verilmesi, fiziksel şiddet tehditleri, fiziksel zarar, doğrudan cinsel taciz...)

Mobbingin Nedenleri

* Sınırlı kaynaklar (bütçe, terfi olanakları),

* Faaliyetlerin farklılığı (iç müşteriyi dikkate almama, iç müşteri memnuniyetsizliği),

* İletişim problemleri (bilgi akışındaki gecikmeler, filtrelemeler, yanlış anlamalar, açık olmayan mesajlar vb…)

* Algılama farklılıkları (amaç farklılıkları, değer yargısı farklılıkları ve zaman algısındaki farklılıklar),

* Yönetim alanı ile ilgili belirsizlik (iş ve görev tanımları ile ilgili belirsizlikler),

* Personel seçim sistemi,

* Performans değerlendirme sistemi,

* Bireyler arası acımasız rekabet,

* Kapalı kapı politikaları,

* Psikolojik kontratların ihlali,

* Yetersiz liderlik,

* Küçülme / el değiştirme

* Yönetimin mükemmellik arayışı

* Etik değerlerin kaybolması

* İş yerindeki monotonluk

Mobbingi Örgütsel Açıdan Önleme Yolları

* Mobbing ile ilgili işyerinde farkındalık yaratmak, mağdur ve zorbanın her zaman farkedileceğini hissettirmek

* İş ve görev tanımlarındaki belirsizliklerin giderilmesi

* İşe alım süreçlerinde adayların kişilik özelliklerine ve psikolojik yapısına da önem verilmesi

* Şikayet ve performans değerlendirme sisteminin sağlıklı çalıştırılması

* Çalışan destek programının oluşturulması

* Çalışanların birbirleri ile daha derinlemesine tanışmalarını sağlayacak faaliyetlerin planlanması

* Paylaşılan kurumsal vizyon, misyon ve değerlerin oluşturulması

* Örgüt ikliminin ılımanlaştırılması ve insancıllaştırılması

* Açık yönetim politikalarının oluşturulması

* Çalışan – işveren arasındaki psikolojik kontratların anlaşılması ve bunlara özen gösterilmesi

* Kişiler ya da birimler arasındaki herhangi bir çatışma ya da anlaşmazlık durumlarına örgütsel duyarlılık gösterilmesi

* İş yerinde eğlenceli ve keyifli ortam yaratılması (Fun@Work)

* Örgütün toplumsal imajının yükseltilmesi (itibar yönetimi)

* Örgüt içi bilişsel çarpıtmalara duyarlılık gösterilmesi

* Düzenli olarak iç müşteri memnuniyetinin kontrol edilmesi.

Yararlanılan Kaynaklar:

Dr. Vedat Laçiner, Turkish Weekly

Çobanoğlu, Şaban: Mobbing/İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, Timaş Yayınları, Yayın Yılı: 2005; İthal, 256 sayfa, ISBN:9752633544.

Davenport, Noa/ Schwartz, Ruth Distler/ Elliott, Gail Pursell (Çev.: Osman Cem Önertoy): Mobbing, İşyerinde Duygusal Taciz, Sistem Yayıncılık, Yayın Yılı: 2003; 182 S., ISBN:9753222491

Tınaz, Pınar: İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), İstanbul: Beta Yayınları, 2006. XXII, 199 S., ISBN:975-295-537-1.

http://de.wikipedia.org/wiki/Mobbing

Milliyet, İdil Türkmenoğlu

Prof. Dr. Üstün Dökmen, Seminer Notlar